आपकी योजना
मुख्यमंत्री सौर कृषीपंप योजना
M Y Team दिनांक १५ मई २०२३
महाराष्ट्र राज्यात अटल सौर कृषीपंप योजना पुन्हा सुरु करण्याचा व राबविण्याचा निर्णय भाजपा शिवसेना युती सरकारने घेतलेला आहे. या योजनेत १ लाख सौर कृषी पंप ३ वर्षांच्या कालावधीत टप्याटप्यात बसवण्यात येणार आहेत. या योजनेत पहिला टप्पा – २५००० नग दुसरा टप्पा – ५०००० नग तिसरा टप्पा – २५००० नग असे सौर पंप बसवण्याचे नियोजन आहे.
योजनेचे स्वरूप- या योजनेत अर्ज करणाया शेतक-याचा ओनलाईन अर्ज फॉर्म प्राप्त झाल्यावर अर्जात जर काही विसंगती आढळली तर त्याबाबत १० दिवसांच्या आत अर्जदाराला कळविण्यात येईल. अर्जात काही त्रुटी नसतील तर त्या अर्जा नुसार सर्वेक्षण करण्यात येईल. सर्वेक्षण केल्यानंतर १० दिवसात फील्ड ऑफिसमधून डिमांड नोट जारी केली जाईल. डिमांड नोट जारी झाल्यानंतर लाभार्थी एजन्सीचे नाव सादर करेल. पंप मंजूर झाल्यावर त्याला खुल्या वर्गातील शेतक-याने १०% व अनुसूचित जाती व जमातीमधील शेतकयाने ५% स्वनिधी भरल्यावर सदर एजन्सी त्याला सौर पंप बसवून देइल.
सौरकृषीपंपाचे फायदे– दिवसा शेतीपंपास वीजेची उपलब्धता व दिवसा विनाव्यतय अखंडित वीज पुरवठा उपलब्ध होईल. शेतकयाची वीज बिलापासून मुक्तता होईल. डिझेल पंपाच्या तुलनेत या पंपाचा परिचलन खर्च शून्य आहे. हा पंप पर्यावरण पुरक आहे. या योजनेमुळे शेती सिंचनाचा भाग वीज सबसिडीपासून वेगळा करणे शक्य होईल. या मुळे औद्योगिक, वाणिज्यिक व घरगुती वीज ग्राहकांवरील क्रास सबसिडीचा बोजा कमी करता येईल.
योजनेची ठळक वैशिष्टे– या योजनेत सौर उर्जेवर चालणारे पारेषण विरहित १ लाख सौरकृषी पंप तीन टप्प्यात उपलब्ध करुन दिले जाणार आहेत. सौर कृषीपंपासोबत दोन डि.सी. एल.ई.डी बल्ब, मोबाईल चार्जिंग व बॅटरी चार्जिंगची सुविधा (बॅटरी लाभार्थांनी घ्यावी) यांचा देखील समावेश असेल.
पारेषण विरहीत सौर कृषीपंप नविन वीज जोडणी करिता अर्जाची प्रक्रिया.
- महावितरणाच्या वेब पोर्टलवर (https://www.mahadiscom.in/solar) ऑनलाइन अर्ज करावा.
- सध्याच्या कृषीपंपाकरिता नवीन वीज जोडणीसाठी पैशाचा भरणा करुन प्रलंबित असलेल्या अर्जदाराने फक्त काही अनिवार्य फील्ड, उदा. अर्ज क्रमांक, पैसे भरल्याची पावती क्रमांक, मंजुरी क्रमांक आणि क्षमतेची मागणी इ. तपशील देणे अनिवार्य आहे.
- नवीन अर्जदार (परंपरागत कृषीपंप नवीन वीज जोडणीसाठी पैशाचा भरणा केलेला नाही) सर्व फील्ड अनिवार्य आहेत म्हणून तपशील भरणे आवश्यक आहे.
- ए – 1 फॉर्मवर संपूर्ण माहिती भरावी. सोबत (कागदपत्रांची प्रत अपलोड करावी)
- 7/12 उतारा प्रत
- आधार कार्ड
- कास्ट प्रमाणपत्र (एससी / एसटी लाभार्थींसाठी)
- अर्जदाराने ए – 1 फॉर्मवर व घोषणापत्रावर सही करणे आवश्यक आहे.
- ऑनलाइन ए – 1 फॉर्म प्राप्त झाल्यापासून 10 दिवसांच्या आत, सर्वेक्षण केल्यानंतर फील्ड ऑफिसमधून डिमांड नोट जारी केले जाईल. जर काही विसंगती आढळली तर त्यानुसार अर्जदाराला कळविण्यात येईल.
- डिमांड नोट देय झाल्यानंतर लाभार्थी एजन्सीचे नाव सादर करेल / देईल (केवळ 25000 निविदासाठी लागू आहे).
- प्रत्येक टप्प्यावर अर्जदारांना एसएमएसद्वारे कळविण्यात येईल.
लाभार्थींसाठी मार्गदर्शक सुचना
- या योजनेत खालीलप्रमाणे नविन तसेच प्रलंबित अर्जदार पात्र राहतील.
- पैसे भरुन प्रलंबित असलेले अर्जदार (मार्च 2018 पूर्वी ज्यांना एचव्हीडीएस योजनेमध्ये 2.5 लाखांहून अधिक रकमेच्या पायाभूत सुविधांची आवश्यकता आहे.)
- 31.03.2018 नंतर सर्व पैसे भरुन प्रलंबित असलेले अर्जदार.
- 01.01.2019 पासून कृषी पंपासाठी सर्व नवीन अर्जदार.
- 2.5 लाखापेक्षा कमी रकमेच्या पायाभूत सुविधा लागणाऱ्या एचव्हीडीएस मधील पैसे भरुन प्रलंबित असलेला व या योजनेमध्ये सहभाग घेण्यास इच्छुक असलेला अर्जदार.
- लाभार्थी निवडीसाठी पात्रता निकष
- सदर योजनेचा लाभ घेण्यासाठी ज्या शेतकऱ्याकडे शाश्वत जलस्त्रोत उपलब्ध आहे असे सर्व शेतकरी पात्र रहातील. मात्र अशा शेतकऱ्याकडे पारंपारिक पध्दतीने विद्युत जोडणी झालेली नसावी.
- 5 एकरापर्यंत शेतजमीनधारक शेतकऱ्यास 3 अश्वशक्ती क्षमतेपर्यंत सौर कृषीपंप व 5 एकरापर्यंत जास्त शेतजमीन धारकास शेतकऱ्यास 5 अश्वशक्ती क्षमतेचा सौर कृषीपंप देय आहे.
- राज्यातील पारंपारिक ऊर्जेद्वारे विद्युतीकरण न झालेले शेतकरी
- विद्युतीकरणासाठी वन विभागाची ना हरकत प्रमाणपत्र मिळत नसलेले शेतकरी महावितरण कंपनीकडे विद्युत जोडणीसाठी पैसै भरुन ही प्रलंबित असणाऱ्या ग्राहकांपैकी / शेतकऱ्यांपैकी ज्यांना नजीकच्या काळात विद्युत जोडणी मिळणे शक्य नाही असे शेतकरी.
- अतिदुर्गम भागातील शेतकरी.
- महाराष्ट्र शासनाच्या सिंचन योजनेअंतर्गत लाभ घेतलेले शेतकरी.
- वैयक्तिक किंवा सामुदायिक शेततळे, नदी / विहिर / बोअरवेल यांचे शेजारील शेतजमीनधारक शेतकरी या योजनेत पात्र राहतील.
- सदर योजनेअंतर्गत सौर कृषीपंपासाठी सर्वसाधारण गटाच्या लाभार्थ्यांकडून 10 टक्के व अनुसूचित जातीच्या / अनुसूचित ़जमातीच्या लाभार्थ्यांकरिता 5 टक्के लाभार्थी हिस्सा म्हणून लाभार्थ्यास भरणे आवश्यक आहे.
- अटल सोलर योजनेमध्ये अर्जदाराने आधी लाभ घेतलेला नसावा.
योजनेची ठळक वैशिष्टे
लाभार्थी निवडीचे पात्रता निकष – (३ व ५ अश्वशक्ती ) :
- शेतकऱ्याकडे शाश्वत जलस्त्रोत असलेली शेतजमीन असणे.
- पारंपारिक पध्दतीने कृषीपंपाकरिता विदयुत जोडणी न झालेले शेतकरी.
- ५ एकरापर्यंत शेतजमीन धारकास ३ अश्वशक्ती सौर कृषीपंप व ५ एकरापेक्षा जास्त शेतजमीन धारकास ५ अश्वशक्ती व ७.५ अश्वशक्ती सौर कृषीपंप देय असेल.
- यापुर्वी शासनाच्या कुठल्याही योजनेद्वारे कृषीपंपाचा लाभ न घेतलेले शेतकरी.
- अतिदुर्गम व आदिवासी भागातील शेतकऱ्यास प्राधान्य.
- वन विभागाचे ना हरकत प्रमाणपत्र मिळत नसल्याने अद्याप विदयुतीकरण न झालेल्या गावातील शेतकरी.
- “धडक सिंचन योजना” अंतर्गत लाभ घेतलेले शेतकरी.
- महावितरणकडे विदयुत जोडणीसाठी पैसे भरुन प्रलंबित असलेले शेतकरीअर्जदार.
लाभार्थी निवडीचे पात्रता निकष ७.५ अश्वशक्ती सौर कृषीपंप करिता:
- विहिर किंवा कूपनलीका यापैकी जलस्त्रोत असणे आवश्यक आहे.
- अद्यावत भूजल अंदाज अहवालानुसार अतिशोषित, शोषीत आणि अंशत: शोषीत क्षेत्रामधील (गावांमधील) विहीरींमध्ये व कूपनलीकांमध्ये नवीन सौर पंप देणे अनुज्ञेय असणार नाही.
- अद्यावत भूजल अंदाज अहवालानुसार ज्या सुरक्षीत पाणालोट क्षेत्रांची उपशाची स्थिती (stage of extraction) ६० टक्के पेक्षा कमी आहे, अशा क्षेत्रातील गावांमधील विहीरींमध्ये व कूपनलीकांमध्ये नवीन सौर पंप देण्यास पात्र.
- खडकाचे क्षेत्रात खोदल्या जाणा-या विंधन विहीरी हे शाश्वत सिंचनाचे साधन नसल्यामुळे विंधन विहीरींमध्ये (Bore well), नवीन सौर पंप देणे अनुज्ञेय आसणार नाही. मात्र गाळाचे क्षेत्रामध्ये खोदल्या जाणा-या कूप नलिका हे शाश्वत सिंचनाचे साधन असल्यामुळे सुरक्षीत क्षेत्रामधील कूपनलीकांमध्ये (Tube Well) अ.क्र.२ च्या अधीन राहून, नवीन सौर पंप देणे अनुज्ञेय असणार आहे.
- कोणत्याही वर्गवारीतील क्षेत्रामध्ये ६० मी. पेक्षा जास्त खोल असलेल्या विहीरींमध्ये अथवा कूपनलिकेमध्ये नवीन सौर पंप देण्यास पात्र नाही.
वर्गवारी निहाय लाभार्थी हिस्सा: खुल्या वर्गातील लाभार्थी कडून ३ एचपी पंपासाठी लाभार्थी हिस्सा रु.१६,५६०/- तर ५ एचपी पंपासाठी लाभार्थी हिस्सा रु.२४,७१०/- आणि ७ एच पी पंपासाठी लाभार्थी हिस्सा रु.३३४५५/ – असा राहील.अनुसूचित जाती व जमाती मधील लाभार्थ्यांसाठी ३ एचपी पंपासाठी लाभार्थी हिस्सा रु. ८२८०/- ५ एचपी पंपासाठी लाभार्थी हिस्सा रु १२३५५/- ७ एचपी पंपासाठी लाभार्थी हिस्सा रु १६७२८/- राहील.
====